Fromm dosyć krytycznie o psychoanalizie

Powyżej: Erich Fromm


Fragment Książki Ericha Fromma:

"Sigmund Freud’s Mission; An Analysis of His Personality and Influence"


Element rytualny obecny w ortodoksyjnej psychoanalizie jest równie oczywisty. Kanapa ze stojącym za nią fotelem, cztery lub pięć sesji w tygodniu, milczenie analityka, za wyjątkiem, gdy udziela „interpretacji” - te wszystkie czynniki uległy przekształceniu. To, co kiedyś było skutecznym, środkiem wiodącym do celu, stało się świętym rytuałem , bez którego ortodoksyjna psychoanaliza jest nie do pomyślenia. Najbardziej uderzającym przykładem jest kanapa. Freud wybrał ją, bo „nie chciał by wpatrywano się w niego przez osiem godzin dziennie." Potem dodano inne powody: że pacjent nie powinien widzieć reakcji analityka w reakcji na jego wypowiedzi - przez co wymyślono, że lepiej będzie, gdy analityk usiądzie za nim, lub, że pacjent czuje się swobodniej i bardziej zrelaksowany, gdy nie musi patrzeć na analityka lub, co już zostało podkreślone, że „ułożenie kanapowe” odtwarza sytuację z dzieciństwa, która powinna zaistnieć dla lepszego rozwoju przeniesienia. Bez względu na zasadność tych argumentów - osobiście uważam, że nie mają one podstaw - w każdej „normalnej” dyskusji na temat technik terapeutycznych można by o nich swobodnie dyskutować. Jednak według psychoanalitycznej ortodoksji, już sam fakt nie korzystania z kanapy jest dygresją oraz dowodem prima facie, wykazującym, że dana osoba nie jest „analitykiem”.
Właśnie ten rytualizm przyciąga wielu pacjentów, czują się oni częścią ruchu, doświadczają poczucia solidarności z innymi analizowanymi osobami oraz poczucia wyższości nad tymi, którzy nie przechodzą analizy. Często są one znacznie mniej zainteresowane wyleczeniem niż radosnym uczuciem odnalezienia duchowej przystani.