Jung o tym, że nieświadomość to ciągły proces ...

 W roku 1936 i 1937 Jung prowadził dwa słynne seminaria na temat interpretacji snów, pierwszy w Bailey Island w stanie Maine, a drugi w Nowym Jorku. Te seminaria pokazują, jak Jung potrafił w formie wykładu bezpośrednio i w stosunkowo prosty sposób, w języku angielskim prowadzić wykład przed amerykańską publicznością.

Z wykładów  wybrałem niewielki fragment wprowadzenia wraz z ilustracją samego Junga - polecam państwu serdecznie:

Często mamy do czynienia z kwestią dotyczącą faktu, czy nieświadomość lub proces nieświadomości ma w ogóle jakąkolwiek przyczynę. Możemy zastanawiać się zatem czy sny mają przyczynę. To słuszne pytanie, ponieważ jak dotąd nie jest to wystarczająco zrozumiałe. Jednakże istnieją dowody na to, iż jest wysoce prawdopodobne, że nieświadomość jest ciągłym procesem bez początku lub końca. Innymi słowy, nie możemy zastosować [tutaj]  takich kategorii jak początek, koniec, przyczynowość do tego procesu. Możemy ją sobie wyobrażać jako rodzaj strumienia, który ciągle płynie przepływa niczym seria zdarzeń w świecie fizycznym. Jest to strumień ciągły, który zaczyna się nigdzie i kończy również nigdzie. Innymi słowy, nasz umysł nie posiada środków pozwalających określić ów początek albo koniec. Możemy spekulować na ten temat, ale nie posiadamy metod pozwalających cokolwiek udowodnić w tej materii. Taka formuła prawdopodobnie pasuje do natury nieświadomości znacznie lepiej, niż gdybyśmy założyli, że marzenie senne ma przyczynę oraz zakończenie. Sam sen posiada początek i koniec, ale to nie jest ten sam proces, który znajduje się poniżej snu. Marzenie senne jest z serią reprezentacji, która mniej lub bardziej przypadkowo dociera do świadomości.

Musimy założyć, że proces snu, ten proces, który powoduje lub przyczynia się do istnienia snu, który niesie marzenie senne, zachodzi nieustannie jako strumień życia psychicznego, jakie nam się przydarza lub z którym się kontaktujemy. Tylko czasami w pewnych warunkach zyskujemy tego świadomość. Zjawiska, które są reprezentowane w marzeniu sennym, są tylko pewnym zdarzeniem w strumieniu psychicznych wydarzeń, który zachodzą przez cały czas. Możesz zatem dotrzeć do marzenia sennego nawet w ciągu dnia, o ile jesteś świadomy. Na przykład kiedy doświadczysz abaissement du niveau mental  (czyli obniżenia poziomu czujności) lub kiedy jesteś zmęczony, dokładnie przed tobą przed twoją świadomością przed twoimi świadomymi myślami zaczynają pojawiać się pewne zjawiska, które w przypadku dużej intensywności urosną do rozmiarów halucynacji. To samo dzieje się z osobami znajdującymi się pod wpływem używek, wówczas zaczynają się pojawiać pewne automatyczne zjawiska. Wizje lub całe obrazy ze snów mogą pojawiać się gdy tylko jesteś nieco zmęczony albo pijany. Innymi słowy, kiedy świadomość traci swoją intensywność, wówczas może pojawić się nieświadomość. To tak jakby było pewne pewien otwór gdzieś w świadomości - dziura przez którą dociera do twojej uwagi obecność całkowicie innego funkcjonowania ludzkiego umysłu. Widać to szczególnie wyraźnie w przypadkach schizofrenii i niektórych form obłędu - następują zmiany w głosie, zmiany w ekspresji, treść myśli kompletnie się zmienia. To tak jakby coś dziwnego nagle się pojawiło, a następnie równie nagle znikło. To jest dziura, szczelina w naszej nieświadomości, przez którą możemy doświadczać określonych treści nieświadomych.

Możemy zatem przedstawić sen w następujący sposób:

 

Załóżmy, że linia A reprezentuje poziom świadomości.  Natomiast linia B pokazuje proces w nieświadomości. Kiedy poziom świadomości opada - czyli kiedy tracisz intensywność świadomości - wówczas pojawia się ta krzywa opisana jako C, a w tym miejscu, w punkcie D, ujawnia się nieświadomość. Jest to normalny sposób, który dzieje się w marzeniu sennym, kiedy śpisz. Podczas snu następuje stopniowe obniżenie poziomu świadomości, aż nie ujawni się proces nieświadomy. Kiedy się budzisz, intensywność świadomości wzrasta i to napięcie świadomości niweczy świat nieświadomości. Wygląda to tak, jakby nieświadomość znowu zniknęła. Ale sen widoczny jest tylko w tej części (pomiędzy x a y).

Funkcja marzeń sennych lub funkcja procesów nieświadomych znajdujących się poniżej,  może być determinowana jakością uświadomionych treści marzenia sennego. Zadaj sobie pytanie: “dlaczego o tym śnię?” “Dlaczego w taki lub inny sposób myślę podczas marzenia sennego?. Wówczas odkryjesz szczególny związek pomiędzy treściami snu, a twoją świadomością, a dokładnie relację o charakterze komplementarnym lub kompensacyjnym . Weźmy prosty przykład: załóżmy, że nie jesteś świadomy istnienia konfliktu w świadomości. Jeśli na poziomie świadomym odczuwasz spokój, to możesz śnić o konflikcie. Oznacza to, że przeciwne siły świadomości lub nieświadomości kompensują spokój twojego świadomego umysłu przedstawiając go w formie burzy lub walki czy ognia, lub dowolnej innej emocji. Zatem zdarza się że kiedy masz spokojny dzień, to zostanie on uzupełniony mniej lub bardziej nieprzyjemnymi snami, w których występuje konflikt.