JAK PRACOWAĆ Z TRAUMĄ ???

W ostatni postach poruszałem problem nadużyć oraz ich dalekosiężnych konsekwencji w szczególności widzianych z punktu widzenia przedstawianego przez Alice Miller. Prace Alice Miller dały podstawy do dostrzeżenia jak ważny jest szacunek dla dziecka we wszystkich aspektach jego istnienia i jak bardzo konieczna jest ochrona praw dziecka. To ona wzbudziła świadomość ogromnej wagi i powszechności występowania tego problemu i to dzięki niej zaczęto zmieniać prawo.

Senat zatwierdził w ostatnich dniach prawo zakazujące bicia dzieci. To wspaniałe ale też niesamowite pod jednym względem: Zadziwia mnie dlaczego potrzebne jest osobne, specjalne prawo ochrony dzieci? Czy dzieci to nie LUDZIE ???
Jak jeden dorosły bije drugiego to policja, a potem prokurator może zatrzymać sprawcę a nawet wsadzić go do więzienia -- ale to prawo nie dotyczy dziecka! Dla dziecka, tak jak i dla zwierząt potrzeba odrębnego prawa. Kiedy stanie się tak, że dzieci (a może i zwierzęta) będą równo-prawne z ludźmi ?

Tym razem chciałem poruszyć ważny wątek terapii (a właściwie poszerzyć go, bo już został pokazany w wersji A. Miller) -- jak postępować w przypadku traumy związanej z nadużyciem w tym oczywiście z biciem, zawstydzaniem, pogardą czy poniżaniem godności dzieci.
Co do terapii, to w swoich pracach Alice Miller mówi -- podobnie jak Herman J. ("Uraz psychiczny i powrót do równowagi") jak również Psychologia Zorientowana na Proces (np.: "Siedząc w ogniu" aut. A. Mindell, "Zranione Stany Świadomości" - dr Bogny Szymkiewicz Kowalskiej) -- że potrzebny jest "Oświecony Świadek" (ALBO "CAŁA WIOSKA" jak na terapii grupowej), który przyzna, że to co dla dziecka było niewiarygodne i straszliwe (a zarazem konieczne i potrzebne do przetrwania) zazwyczaj zaprzeczone i wyparte ze świadomości, było rzeczywiście prawdziwe i było faktem. Potrzebna jest długa opowieść, "odpamiętanie" traumatycznych zdarzeń w życzliwym, empatyzującym i wspierającym środowisku. To ma być nie tylko sucha opowieść, choć tak się zaczyna, ale także, po jakimś czasie łączy się ona z emocjonalnym odreagowaniem, ekspresją wówczas zakazanych przez dorosłego (mocą jego pozycji i RANGI !!!) UCZUĆ.
Wówczas "zaklęcie" złej czarownicy i czarownika zostaje złamane i przestaje działać - zaczynamy być bardziej wolni a raczej mniej zniewoleni przez czarne scenariusze z przeszłości.
Dopiero potem Alice Miller proponuje pracę nad budowaniem pozycji (roli) wewnętrznego rodzica w relacji z osobistym wewnętrznym dzieckiem o które dana osoba może się na sposób "dorosły" zatroszczyć już bez konieczności (a zasadniczo przymusu!) odnoszenia się do "faktycznych" rodziców ... Miller podkreśla, że tęsknota do niezrealizowanej miłości faktycznego rodzica z dzieciństwa nigdy nie zostanie zaspokojona, ale w dorosłym życiu możliwa jest do zaspokojenia miłość oraz pełna ciepłych uczuć i zrozumienia relacja na wewnętrznym poziomie dorosłego-i-dziecka (wewnętrznego dziecka). Taki dorosły, kiedy ma np. swoje dzieci z krwi i kości, nie musi już projektować swoich niedoborów na dzieci, ani nieświadomie uaktywniać wzorców przejętych (a zasadniczo wdrukowanych) od własnych, często nieadekwatnych rodziców oraz kultury akceptującej okrutne zestawy kar.




Poniżej przedstawiam "Etapy uzdrawiania traumy związanej z nadużyciem" w moim przekłądzie.
źródło: Gary Reiss: "Seeking a Home in the World" Worldwork 2008 London UK


Uwaga I: szeroka definicja nadużycia stosowana w pracy z procesem: to "takie zdarzenie w którym osoba o niższej randze (pozycji) i sile nie może (bądź nie mogła) z powodu różnicy sił skutecznie i natychmiast obronić się przed działaniem kogoś o wyższej randze" (R.P.).

Uwaga II: Poniższe kroki wydarzają się zazwyczaj w zakreślonym tutaj porządku, ale nie jest to ustalony wzór, lecz zależy on od indywidualnego procesu, czasu i miejsca. Niektóre osoby nigdy nie dochodzą do ostatnich kroków, a niektórzy wchodzą w nie „natychmiast”.

Krok 1: ważne jest opowiedzenie, tego co się zdarzyło, najlepiej ze wsparciem członków rodziny.


Krok 2. polega na tym, że nie wystarczy opowiedzieć historię, ale także trzeba doświadczyć wszystkich emocji związanych z nadużyciem. Wiążą się z tym szok rozpacz, przerażenie, strach, gniew, poczucie winy, wściekłość, nienawiść, splątanie i być może również miłość. Te splątane ze sobą uczucia stanowią część pomieszania, którym należy nadać porządek.


3.Trzeci etap pracy wiąże się z gotowością do przeciwstawiania się osobom biorącym udział w akcie nadużycia. Sytuacja może się wiązać nie tylko z konfrontacją ze sprawcą, ale także dotyczyć wszystkich, którzy mogli powstrzymać bądź sprzeciwić się zaistnieniu takiej sytuacji. Konfrontacja ze sprawcą jest najbardziej przerażającą sytuacją. Zadanie terapeuty (np. rodzinnego) jest tutaj najtrudniejsze. Osoba, która potrzebuje tej konfrontacji musi uzyskać wsparcie, ale osoba oskarżona o nadużycia musi mieć możliwość reagowania podczas sesji w sposób, który jest odpowiedni, i który zdaniem terapeuty nie będzie prowadzić do dalszego nadużycia i odwetu po powrocie do domu. Jeżeli terapeuta jest tym zaniepokojony, to koniecznie trzeba wziąć pod uwagę kwestię odwetu i omówić ją w trakcie sesji. Ponadto, wielu klientów nigdy nie jest w stanie skonfrontować się bezpośrednio ze sprawcą i wystarczy że pracują z tymi problemami w trakcie terapii.
 


Jeżeli chodzi o krok 4, to jest on wyjątkowy w pracy z procesem i w przeciwieństwie do innych szkół terapeutycznych, obejmuje on sprawdzenie objawów fizycznych w obszarze urazu. Wiele metod terapeutycznych uważa, że w naszych ciałach mamy do czynienia z obszarami nieprzepracowanymi wspomnieniami doświadczeń związanymi z nadużyciami. Objawy fizyczne są jednym ze sposobów, w jaki na ciało chce zwrócić uwagę na obszar, który wymaga pomocy.


Krok 5 to znalezienie znaczenia w tym, co przeżyła osoba doświadczająca nadużycia. Choć to, co się stało podobnym osobom może wołać o nienawiść, to jednocześnie pomogło im się rozwinąć w szczególny dla nich i własny sposób. Ważne jest, aby terapeuta nie nakładał żadnego znaczenia „od siebie”, ale żeby osoby lub rodziny mogły znaleźć sposoby pozwalające znaleźć sposób w jaki podobne doświadczenia pozwalają wzrastać i wzmacniać się. To pomaga spojrzeć na życie, jak na przepływ znaczących wydarzeń, które tworzą mityczną drogę, a także pozwalają zrozumieć rolę urazu na tej drodze.



Krok 6 idzie dalej w kierunku dopełnienia znaczenia/sensu zdarzenia. Nazywam to działaniem homeopatycznym. W lekarstwach homeopatycznych podaje się minimalne ilości substancji, która w większej dawce może być niebezpiecznie toksyczna. W „homeopatii” psychoterapeutycznej, osoba, która przeżyła sytuację nadużycia może dla swego rozwoju potrzebować minimalnej ilości zachowania cechującego sprawcę nadużycia. Na przykład osoba, która byłą ciężko bita w dzieciństwie może potrzebować drobnej dozy wściekłości swoich rodziców w celu umożliwienia lepszej obrony samej siebie (zazwyczaj osoby z podobną historią nie potrafią się bronić i spełniają życzenia innych – choć zdarza im się wpadać w nieadekwatną i niespodziewaną wściekłość odwetu. Jej przekształcenie okazuje się krokiem ku skutecznej asertywności – dopisek R.P.). W homeopatii, roztwór rozcieńcza się do tego stopnia, że nie można odnaleźć śladów danej substancji, a jedynie esencję podstawowej energii tej substancji. To właśnie staramy się zrobić z „postacią” nadużywającego; pozyskać nieco podstawowej energii tak, aby osoba, która została nadużyta mogła zachować moc (ponieważ wskutek nadużycia jest ona odszczepiona i projektowana na oprawcę a nadużyty/a nadal, nieświadomie pozostaje w roli „ofiary” - dopisek R.P.) oraz wykorzystywać dostęp do osobistej mocy i energii mając pewność, że trucizna została na tyle rozcieńczona, że nie istnieje już żaden z jej toksycznych aspektów (jak np. wspomniana wściekłość, czy obrona przez „wyprzedzający” atak , itp. - dopisek R.P.).

Krok 7 polega na kontakcie z „Umysłem Procesowym” (Process Mind – czyli: „To-Co-Współczująco-Obejmuje-i-szanuje-Wszystko” definicja R.P.). W przypadku wydarzeń głęboko traumatycznych mamy do czynienia również z problemem duchowym, z zaistniałą w tle zdarzenia utratą wiary. Pomagając przeprocesować to, co się wydarzyło oraz pomagając odzyskać pewne poczucie sensu i rozwoju danej osobie, istotne może się okazać przemodelowanie niektórych założeń, jakie ta osoba poczyniła względem tego, co uważa za swoją duchowość. Ludzie często przechodzą od poczucia porzucenia lub bycia skarconym czy innych negatywnych skojarzeń z ich duchowością do bardziej pozytywnego postrzegania życia jako przepływu, czegoś opartego na wzrastaniu i uczeniu się – czasem poprzez cierpienie. Ponadto ludzie mogą odkryć w sobie coś wiekuistego, coś, czego nie dotknął żaden z poziomów traumy. To odwieczne poczucie „Wielkiego Ja” było zawsze obecne, zawsze będzie i może odbudować nowy rodzaj świadomości, który włącza w nią traumę oraz wszystkie inne aspekty jako część życia. Pomocne tutaj jest wracanie do najgłębszej istoty siebie, do wewnętrznego centrum, z którym czujesz najgłębszy związek, którego nigdy nie dotknęła trauma, z którego punktu widzenia wszelkie pozostałe części życia zyskują perspektywę, są bardziej niezależne, itd. Często pomocne jest powiązanie Umysłu Procesowego nie tylko z twoimi wewnętrznymi odczuciami – np. z określonym obszarem ciała, ale także z miejscem w Przyrodzie, które promieniuje taką samą jakością świadomości.