W nawiązaniu do wcześniejszego postu, a szczególnie przełomowych badań Kaiser Study (zobacz) oraz popularnego na moim blogu testu ACE chcę podkreślić, że osoby doświadczające w przeszłości ACE (niekorzystne doświadczenia z dzieciństwa) mają w dorosłym życiu trudności związane właśnie z większą podatnością na stres.
Z kolei przewlekły stres ma istotny i dobrze udokumentowany wpływ na układ sercowo-naczyniowy, w tym szczególnie na naczynia wieńcowe, które zaopatrują serce w krew. Negatywne działanie stresu na naczynia wieńcowe zachodzi poprzez szereg mechanizmów fizjologicznych i biochemicznych:
1. Aktywacja osi HPA (podwzgórze–przysadka–nadnercza)
Pod wpływem stresu organizm zwiększa wydzielanie hormonów stresu:
-
Kortyzol – długotrwale podwyższony poziom powoduje:
-
insulinooporność,
-
dysfunkcję śródbłonka,
-
stany zapalne naczyń,
-
wzrost poziomu cholesterolu LDL i trójglicerydów.
-
-
Adrenalina i noradrenalina – przyczyniają się do:
-
skurczu naczyń krwionośnych (w tym wieńcowych),
-
przyspieszenia akcji serca i wzrostu ciśnienia krwi,
-
większego zużycia tlenu przez mięsień sercowy.
-
2. Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego
Śródbłonek to warstwa komórek wyściełająca wnętrze naczyń krwionośnych.
Przewlekły stres powoduje jego dysfunkcję, co skutkuje:
-
zmniejszeniem produkcji tlenku azotu (NO) – związku rozszerzającego naczynia,
-
zwiększoną adhezją leukocytów i płytek krwi,
-
inicjacją procesu miażdżycowego.
3. Nasilenie stanów zapalnych
Stres zwiększa poziomy cytokin prozapalnych (IL-6, TNF-α, CRP), które:
-
przyczyniają się do rozwoju miażdżycy,
-
osłabiają stabilność blaszek miażdżycowych,
-
zwiększają ryzyko ich pęknięcia i zablokowania tętnicy wieńcowej (zawał serca).
💓 4. Skurcz naczyń wieńcowych (spazm)
Stres psychiczny może wywołać tzw. skurcz naczyń wieńcowych, nawet u osób bez znacznych zmian miażdżycowych. Może to prowadzić do:
-
przejściowego niedokrwienia mięśnia sercowego (angina),
-
zjawiska MSIMI (Mental Stress-Induced Myocardial Ischemia),
-
nagłego zawału bez typowych przyczyn mechanicznych.
🧬 5. Zaburzenia rytmu serca i nadciśnienie
Stały stres powoduje wzrost aktywności współczulnej, co prowadzi do:
-
nadciśnienia tętniczego – dodatkowe obciążenie dla serca,
-
arytmii – mogących zwiększać ryzyko zatrzymania krążenia,
-
pogorszenia perfuzji wieńcowej.
Efekt końcowy:
Przewlekły stres przyczynia się do:
-
przyspieszonego rozwoju miażdżycy w tętnicach wieńcowych,
-
zwiększonego ryzyka niedokrwienia serca,
-
podwyższonego ryzyka zawału serca, nawet u osób wcześniej bez objawów.
1. Reaktywność układu krążenia na stres psychiczny okazuje się wskaźnikiem ryzyka chorób krążenia w tym naczyń wieńcowych.
Badanie przeprowadzone przez naukowców z Emory University w 2024 roku wykazało, że reakcje układu krążenia na stres psychiczny mogą przewidywać ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych u pacjentów z chorobą wieńcową. W badaniu oceniano zmiany w ciśnieniu krwi, przepływie krwi i funkcji naczyń podczas stresu psychicznego. Stworzono wskaźnik reaktywności układu krążenia, który okazał się skuteczniejszy w przewidywaniu ryzyka niż tradycyjne czynniki ryzyka. European Medical Journal
2. Niedokrwienie mięśnia sercowego indukowane stresem psychicznym (MSIMI)
MSIMI to stan, w którym stres psychiczny prowadzi do przejściowego niedokrwienia mięśnia sercowego, często bez obecności istotnych zmian w naczyniach wieńcowych. Może występować u pacjentów z chorobą wieńcową i jest związane z dwukrotnie wyższym ryzykiem poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych. MSIMI jest szczególnie powszechne u młodych kobiet po zawale serca oraz u osób z zaburzeniami lękowymi lub depresją. Wikipedia
3. Wpływ hormonów stresu na ryzyko sercowo-naczyniowe
Badania opublikowane w 2024 roku wykazały, że wyższe poziomy hormonów stresu, takich jak kortyzol, są istotnie związane ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Podwyższone poziomy tych hormonów mogą prowadzić do nadciśnienia, zaburzeń rytmu serca i innych powikłań sercowych. zob.:
4. Aktywność fizyczna jako środek redukujący stres i ryzyko chorób serca
Badanie przeprowadzone przez Massachusetts General Hospital w 2024 roku wykazało, że regularna aktywność fizyczna obniża ryzyko chorób serca o 23%, częściowo poprzez redukcję aktywności stresowej w mózgu. Osoby z depresją odniosły szczególne korzyści z ćwiczeń fizycznych, co sugeruje, że aktywność fizyczna może być skutecznym narzędziem w zarządzaniu stresem i poprawie zdrowia serca. EatingWell+1Harvard Gazette+1Harvard Gazette
5. Znaczenie przewlekłego stresu w rozwoju chorób serca
Przewlekły stres został zidentyfikowany jako istotny czynnik ryzyka chorób serca. Badania opublikowane w „The Lancet” potwierdzają, że długotrwały stres może zwiększać ryzyko powikłań kardiologicznych, w tym nadciśnienia tętniczego oraz choroby wieńcowej. Przepis na dobre życie
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Dziękuję za komentarz - twoja opinia/zdanie jest dla mnie ważne !